چرا کارت ملی هوشمند به دست مردم نمی‌رسد؟

به گزارش راهبرد معاصر کارت ملی هوشمند که قرار بود مقدمه ای برای توسعه دولت الکترونیک باشد همچنان محل دردسر بسیاری از ایرانیان است و در حال حاضر بیش از 10 میلیون نفر کارت ملی قبلی خود را دارند که هیچ ارزشی ندارد. دولت میگوید هر هفته 200 تا 300 کات خام از سوی چاپخانه دولت در اختیار سازمان ثبت احوال قرار می گیرد. این درحالی است که به گفته رئیس سازمان ثبت احوال این سازمان ظرفیت صدور ماهانه ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار کارت ملی هوشمند را دارد.

انتظار دو ساله ۱۰ میلیون ایرانی

گذشته از ابهاماتی که در مورد کاربرد کارت هوشمند ملی وجود دارد، اکنون حدود دو سال است که بیش از ۱۰ میلیون متقاضی دریافت آن، در صف انتظار ایستاده‌اند. مشکل هم تحریم، کمبود اعتبار و چالش‌های مربوط به تولید بدنه این کارت‌ها، در داخل کشور است.

کاربران شبکه‌های اجتماعی، با این تاخیر شوخی‌ها و اعتراضات زیادی کرده‌اند، برای مثال عده‌ای پرسیده‌اند که واکسن کرونا سریع‌تر تولید می‌شود یا کارت‌های ملی؟ آنها همچنین به موضوع الزام برای کپی گرفتن از کارت‌های هوشمند نیز معترضند.

اطلاعات محرمانه و امنیتی تولید کارت ملی

اکنون صفحات مربوط به کارت ملی در سایت سازمان ثبت احوال مسدود است. این سازمان از مرداد ماه سال ۱۳۹۷ وعده داد که بدنه این کارت‌ها در ایران تولید می‌شود؛ امری که ظاهرا در عمل، به صورت محدود اتفاق افتاده و به دلیل مشکلات تامین اعتبار به تولید انبوه نرسیده است.

این در حالی است که سیف‌الله ابو ترابی، سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور در بهمن ۱۳۹۸ اعلام کرده بود که مشکل نقدینگی این طرح با دستور رئیس‌جمهور حل می‌شود.

جنس بدنه کارت‌های هوشمند ملی ، با کارت‌های بانکی و سوخت فرق می‌کند. واحدهای تولیدکننده چندانی در ایران یافت نمی‌شوند که تکنولوژی و توان تولید پلی کربنات به کار رفته در آن را داشته باشند.

بر اساس اعلام مسئولان ثبت احوال، مسئولیت تولید بدنه این کارت‌ها به «چاپخانه دولتی» سپرده شده است. در سایت این مجموعه، صفحه‌ای نیز با عنوان «کارت هوشمند ملی» وجود دارد که اطلاعاتی در آن درج نشده است. برخی از کارمندان چاپخانه دولتی، در تماس خبرنگار تجارت‌نیوز در مورد چالش‌های مربوط به تولید بدنه این کارت‌ها، اطلاعات مربوط به این پروژه را «محرمانه و امنیتی» دانستند.

رسیدهایی که به راحتی از بین می‌روند

تاخیر در صدور کارت‌های ملی هوشمند در صورتی است که کارت‌های قدیمی شهروندان نیز از فروردین سال ۹۸ دیگر اعتبار ندارد.

از آن زمان تاکنون، افرادی که موفق به دریافت این کارت‌ها نشده‌اند، رسیدی را در اختیار دارند که بانک‌ها و سازمان‌هان موظف به پذیرش آن هستند. اما برخی از شهروندان از اینکه این رسیدهای کاغذی به راحتی گم یا تخریب می‌شوند گلایه دارند و این پرسش را مطرح می‌کنند آیا امکان نداشت کارت‌های قدیمی تا زمان حل مشکل معتبر باشند؟

صدور کارت ملی هوشمند به روایت آمار

ابوترابی رئیس سازمان ثبت احوال گفت: تا ششم خرداد ماه جاری، ۴۶ میلیون و ۴۱۹ هزارو ۲۰۷ قطعه کارت هوشمند ملی برای ایرانیان واجد شرایط (افراد بالای ۱۵ سال تمام) صادر شده است. همچنین تا کنون ۵۷ میلیون و ۱۱ هزار و ۸۴۳ نفر از واجدین شرایط دریافت کارت هوشمند ملی، مراحل تکمیل ثبت‌نام کارت هوشمند ملی را انجام داده‌اند.

وی در مورد علت تاخیر و طولانی شدن زمان صدور کارت هوشمند ملی نیز گفت: از اسفند سال ۹۶ با مشکل تامین بدنه کارت مواجه شده‌ایم و از آغاز سال ۹۷ با شرکت‌های متولی که چاپخانه دولتی متولی تامین و تولید آن است، وارد مذاکره شدیم و تلاش‌ها آغاز و قرار شد که بدنه کارت ایرانی مشابه خارجی باشد و آزمایشات طولانی انجام شد.

سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور خاطرنشان کرد: در تولید بدنه کارت هوشمند داخلی رعایت کامل کیفیت و همچنین بررسی مسائل فنی و امنیتی کارت تولید انجام شده است و این کارت مشابه نمونه خارجی است و تمام نکات ایمنی و فنی در تولید آن رعایت شده است.

وی اظهار داشت: در حال حاضر هیچ‌گونه تغییری به دلیل تغییرات قیمت‌ها در هزینه کارت هوشمند ملی نداریم و مراجعه‌کنندگان برای دریافت این کارت باید همان مبلغ گذشته را که از سوی سازمان ثبت احوال اعلام شده بود، پرداخت کنند.

صدور کارت هوشمند ملی به عنوان کلید ورود به دولت الکترونیک که موجب توزیع عادلانه فرصت‌ها، کاهش بسیاری از هزینه‌های دولت و مردم خواهد شد، از سال ۱۳۹۱ آغاز شده و بر اساس هدف‌گذاری‌ها قرار بود این کارت تا پایان سال ۱۳۹۷ برای تمام واجدان شرایط صادر شود. موضوعی که محقق نشد. کارت هوشمند ملی مهمترین کارت هویتی افراد است و افراد باید برای دریافت این کارت، به مراکز اعلام شده، مراجعه کنند. چون اثر انگشت آن‌ها به منظور احراز هویت اخذ می‌شود در این کارت‌ امضای الکترونیکی نیز درنظر گرفته شده است که باید توسط افراد ثبت شود.